راگ پول یا فرار بنیانگذاران
در بازار کریپتو زمینه برای راههای متعدد کلاهبرداری نظیر راگ پول وجود دارد. برخی از این کلاهبرداریها مستقیما از کاربران صورت میگیرد و از آنها درخواستهایی نظیر وارد کردن اطلاعات کیف پول انجام میشود، و در برخی دیگر، هکرها اقدام به سرقت از پلتفرمهایی نظیر صرافیها میکنند. در برخی موارد افراد سود با هدف سرقت دارایی کاربران اقدام به راهاندازی یک پروژه مینند. این نوع از افراد فعالیت خود را تا جایی ادامه میدهند که پروژه به گردش مالی مطلوبی برسد و سپس بنیانگذاران پروژه ناپدید خواهند شد.
راگ پول چیست؟
راگ پول(rug pull) در لغت به معنی کشیدن فرش از زیر پای یک فرد است. بنیانگذاران یک پروژه در بسیار از پرویهها طی سالهای اخیر اقدام به سرقت سرمایه کاربران و ناپدید شدن کرده اند. زمانی که تیم توسعه دهنده با سرمایه کاربران اقدام به فرار میکنند و خبری از آنها در بازار نباشد، اصطلاحا راگ پول شکل میگیرد. این اتفاق درست زمانی رخ میدهد که پروژه به محبوبیت مناسبی در میان کاربران رسیده و مشکلی در فعالیتهای پروژه وجود ندارد. اما در این زمان اخباری مبنی بر بسته شدن شبکه های اجتماعی بنیانگذاران پروژه منتشر میشود و آنها با سرمایه کاربران، در یک چشم به هم زدن، ناپدید میشوند.
نمونه راگ پول در پروژه کریپتو کارز که یک بازی بلاکچینی بود، شکل گرفت. این بازی هزاران کاربر را کنار هم جمع کرد و آنها با خرید ماشینهای درون بازی، اقدام به درآمدزایی کردند. همه جوانب در بازی کریپتوکارز منطقی به نظر میرسید و تیم پروژه به صورت شفاف در حال فعالیت بودند. همچنین کاربران ایرانی بسیاری تحت تاثیر محتوای موجود در فضای مجازی اقدام به درآمدزایی از این بازی کردند. در اواخر سال 2021، اکانت توسعه دهندگان پروژه، غیرفعال شد و آنها اقدام به سرقت سرمایه کاربران کردند.
نشانه کلاهبرداری
پروژههایی که با هدف این سبک از کلاهبرداری راهاندازی میشوند، تلاش مینند تا دقیقا مشابه یک پروژه سالم عمل کنند و منطقی به نظر برسند. بنابراین گاهی تشخیص کلاهبرداری بودن یک پروژه چندان امکان پذیر نیست و تا آخرین روز راگ پول شدن پروژه، تمامی فعالیتها درست به نظر میرسد. اما در برخی از پروژههای اسکم، موارد غیرمنطقی وجود دارد که با توجه به آنها باید از پروژه مورد نظر دوری کرد. به عنوان مثال در برخی از پروژه پاداش کاربران بیش از حد معمول است و کاربران از عواقب ورود به پروژه با خبر نیستند و بعضا اقدام اتصال کیف پول خود به پروژههای ناامن میکنند.