فرض کنید یک بانکی وجود دارد که در 24 ساعت شبانه روز فعالیت میکند و کلید ورودی آن که کلید عمومی خطاب میشود را همه مشتریان دارند. همچنین در این بانک به جای افتتاح حساب به شما صندوق شیشهای داده میشود که میزان دارایی شما توسط همه افراد دیده میشود. اما به شما یک کلید برای باز کردن قفل صندوق شیشهای داده میشود که اختصاصی برای شما ساخته شده و برای برداشت و جابهجایی پول از صندوقی به صندوق دیگر میتوانید از آن استفاده کنید. بنابراین شما میتوانید بدون نیاز به کارمندان بانک، امور مالی خود را انجام دهید و تنها نقش کارمندان بانک اموری نظیر تخصیص صندوقها و ثبت نقل و انتقالات پولها است. در اصل یک بانک بدون نیاز به نهاد نظارتی یا غیرمتمرکزی ایجاد کرده ایم که به وسیله صندوقهای شیشهای عملکرد شفاف و قابل مشاهده برای عموم کاربران دارد و توسط کاربران اداره میشود.
بانک غیرمتمرکزی که درباره آن صحبت کردیم یک مثال خیالی نیست، در واقع شبکه بیتکوین است. شبکه بیتکوین دقیقا شبیه یک بانک غیرمتمرکز است که همه افراد بدون هیچ محدودیتی امکان استفاده از آن را دارند. یا با توجه به مثال، کلید عمومی برای همه کاربران وجود دارد و آنها به وسیله یک کلید خصوصی دارایی خود را مدیریت میکنند. شبکه بیت کوین یک بانک غیرمتمرکز و مجازی است، به این معنی که یک محیط فیزیکی برای انجام امور مالی وجود ندارد و تمامی اطلاعات و سرمایه کاربران بر بستر اینترنت و به کمک کامپیوترهای قدرتمند اداره میشود. در نتیجه این سیستم بانکداری مجازی نیاز به یک واحد پول دیجیتال هم دارد که عملکردی مشابه پولهای فیات نظیر دلار و یورو داشته باشد، اما به جای وجود فیزیکی، به صورت دیجیتال در نرم افزارهای مربوط وجود داشته باشد. واحد پولی که کاربران در این شبکه به عنوان ابزاری برای پرداخت و تبادلات مالی استفاده میکنند، بیت کوین نام دارد.
جعبههای شیشهای شفاف برای نگهداری دارایی در شبکه بیت کوین کیف پول نام دارد و هر کیف پول مشابه همان بانک غیرمتمرکز یک کلید عمومی و یک کلید خصوصی دارد. کلید عمومی میتواند در اختیار هر فرد قرار بگیرد تا وارد بانک شوند و موجودی کاربران را ببیند، اما برای دسترسی به دارایی، کاربران نیازمند کلید خصوصی انحصاری خود هستند. با توجه به تمام مفاهیم گفته شده میتوان گفت بیت کوین یک پول دیجیتال است که از آن میتوان برای نگهداری سرمایه به صورت غیرمتمرکز، همچنین انجام تراکنشهای مالی با افراد سراسر جهان که دارای آدرس بیتکوین هستند، استفاده کرد. آدرس بیتکوین افراد همان کلید عمومی است که اگر بخواهید برای فردی بیت کوین واریز کنید یا بخواهید کسی برای شما بیت کوین واریز کند، به آدرس یا کلید عمومی نیاز خواهید داشت. آدرس عمومی در واقع مانند شماره کارت بانکی است که به وسیله آن برای افراد پول واریز میکنید. البته شبکه بیت کوین نسبت به شبکههای بانکی یک برتری دارد که شما با داشتن آدرس عمومی میتوانید جزئیات تراکنش انجام شده در کیف پول اعم از واریز و برداشت را بررسی کنید.
تا اينجا با سيستم بيتكوين و اين قابليت كه ميتونيم به جاي پول از اين پول ديجيتال استفاده كنيم، آشنا شديم. اما يكي از نكات كليدي در بحث پولها، قدرت خريد است. به عنوان مثال اگر شما با یک بیتکوین بتوانید یک بطری آب بخرید و با یک دلار هم یک بطری آب بخرید، قدرت خرید هر دو واحد پول با هم برابر است. حال اگر سال آینده با یک بیت کوین بتوانید دو بطری آب بخرید اما با یک دلار نتوانید حتی یک بطری آب بخرید، قدرت خرید بیتکوین افزایش و قدرت خرید دلار کاهش یافته است. قدرت خرید واحد پول هر کشور به عوامل زیادی مثل سرعت چاپ پول، جایگاه اقتصادی کشور و موارد این چنینی وابسته است. اما برای بیتکوین که به هیچ کشوری وابسته نیست عرضه و تقاضا تعیین کننده ارزش این دارایی و قدرت خرید آن در آینده است.
برخلاف پولهای رایج که توسط دولت ها دائما در حال چاپ هستند و سالانه با کاهش قدرت خرید رو به رو میشوند، بیتکوین به دلیل عرضه محدود، یک واحد پول در حال رشد میباشد. بیتکوین با محدودیت عرضه 21 میلیون واحد رو به رو هست که 18.6 میلیون عدد از آن عرضه شده و مقدار باقی مانده تا 120 سال آینده عرضه خواهد شد. به مرور زمان که افراد بیشتری به سمت استفاده از بیتکوین هدایت میشوند، ارزش این دارایی افزایش خواهد یافت. بنابراین استفاده از بیتکوین علاوه بر این که یک بانک غیرمتمرکز به شما هدیه میدهد، قدرت خرید شما را حفظ میکند و به چشم یک سرمایهگذاری نیز میتوان به آن نگاه کرد.